piekielni.pl

Zasada ignorantia iuris nocet (nieznajomość prawa szkodzi) w praktyce. Ku przestrodze.

Ta opowieść zaczyna się w połowie października 2013 roku, w niespełna 18-tysięcznym mieście na wschodnich rubieżach województwa łódzkiego. Pojechałem na jedno z blokowisk podrzucić moją ciocię na chwilę do pewnego bloku. Wjazd na osiedle od ulicy jest jeden, ale kilka metrów dalej droga rozwidla się na dwie, a następnie obydwie drogi łączą się ponownie, tworząc pętlę między dwoma blokami. Wygląda to trochę jak litera "q". Zazwyczaj wjeżdżałem tam, jadąc "do góry", następnie zakręcając w lewo wysadzałem pasażerów na wysokości wejścia do bloku, po czym kontynuowałem skręt aż do miejsca, gdzie pętelka się zamykała, wyjeżdżając "w dół" z powrotem na ulicę. Tym razem nastąpił nieoczekiwany problem, a mianowicie na początku "pętelki" stało sobie auto. Cóż, trzeba będzie wjechać odwrotnie jak zwykle, a następnie wywinąć za blokiem (są tam dwa "zakopertowane" miejsca parkingowe), wrócić na ulicę i tam poczekać aż ciocia wróci z mieszkania, po czym wrócić w komplecie do Łodzi. Co istotne dla sprawy: w aucie poza mną i ciocią była jeszcze trójka moich bliskich, konkretnie mama, siostra i babcia.

Wysadziłem ciocię przed wejściem do bloku, po czym podjechałem wykręcić na miejscu parkingowym, i tu zaczęły się schody. Wjechałem przodem w koperty, wrzuciłem wsteczny i zaczynam cofać, gdy nagle zauważyłem we wstecznym lusterku zaparkowanego na łuku pętli granatowego golfa. Zauważyła go również moja mama. Momentalnie depnąłem po hamulcu, zaciągnąłem ręczny i wyskoczyłem z auta, a za mną moja mama.
Bliższe oględziny ujawniły, że mało brakowało, a byłoby puknięcie. Auto którym jechałem celowało lewym tylnym narożnikiem w prawe tylne drzwi golfa. Odległość między autami nie przekraczała kilku centymetrów.

Nieco wystraszony, wsiadłem do auta, wjechałem z powrotem w koperty i nieco silniej skręcając wyjechałem obok golfa, ustawiając się na wprost do wyjazdu. Następnie wydostałem się na ulicę i postawiłem auto przy jezdni. Kilkanaście minut później wróciła ciocia, wsiadła do auta i wyruszyliśmy z powrotem do stolicy województwa.

O sprawie już dawno zapomniałem, gdy nagle zaczął się kwas. Pocztą pantoflową dotarła do mnie informacja, że właściciel golfa twierdzi, że w niego przywaliłem, w jakiś sposób dowiedział się, jakie są numery mojego auta i zgłosił sprawę na policję. Zaczęło się postępowanie wykroczeniowe.

Zostałem wezwany na komendę. Dowiedziałem się, że Policja już miała sprawie ukręcić łeb, ale poszkodowany, dowiedziawszy się o zamiarach mundurowych, wyciągnął zza szafy jakiegoś, ponoć naocznego, świadka. Policja nie miała wyjścia i musiała postawić mi zarzut z art. 98 kw., skutkiem czego wylądowałem na komendzie w celu złożenia zeznań. Dokładnie opisałem funkcjonariuszowi sytuację (podpierając się dodatkowo zdjęciem satelitarnym okolicy na Google Maps), po czym nie przyznałem się do zarzucanego mi czynu, co spowodowało skierowanie sprawy do sądu. Standard.

W kwietniu 2014 dostaję pismo z sądu. Nakazówka - mam bulić 200 złotych grzywny i 80 postępowania sądowego. Spodziewałem się tego, bo zawsze najpierw wydawany jest wyrok w trybie nakazowym (choć po cichu liczyłem na to, że sąd od razu to umorzy). Dlatego też nie zdziwiło mnie to, że bezkrytycznie był tam przepisany zarzut, który mi postawiono. Rozbawiła mnie kwota postępowania sądowego, ale wynosi ona zawsze tyle samo i również z tym się liczyłem. Nie było to jednak istotne, gdyż - ciągle nie czując się winnym - w przeciągu przepisowego tygodnia odesłałem sprzeciw. Sprawa trafia na wokandę.

Czerwiec 2014. Wezwanie do sądu na wschodzie Ziemi Łódzkiej na przesłuchanie. Obecność obowiązkowa. Wziąłem dzień wolny w pracy i wyruszyłem ku granicy województwa.
W sądzie kolejny raz powtórzyłem swoje zeznania. Jako obwiniony (nie mylić z oskarżonym!) miałem również prawo wysłuchać zeznań pozostałych osób w sprawie - pokrzywdzonego oraz świadka, którym okazała się sąsiadka właściciela volkswagena (oznaczmy ją [P1], od "świadek Pokrzywdzonego #1"), jak również zadać im pytania.

Interesowało mnie najbardziej to, dlaczego wobec naocznych świadków nikt nie pofatygował się na dół, żeby spisać moje dane, mimo że pozostałem na "miejscu zbrodni" jeszcze z kwadrans.

Pokrzywdzony wymamrotał (dosłownie - mówił bardzo niewyraźnie i protokolant miał spore trudności ze spisywaniem jego zeznania) że zobaczył wgniecenie o średnicy około 20 centymetrów, jak zszedł jakieś półtorej godziny później do auta. Zobaczywszy to, wezwał policję. Dwa dni później dowiedział się od świadkowej, że tamta spisała numery wozu, bo widziała całe zajście. Samej sytuacji nie widział. Dodał również, że jakiś jego znajomy siedział w tym czasie w garażu koło bloku i grzebał coś przy aucie.

Pani [P1] zeznała, że widziała auto manewrujące pod blokiem. Gdy zobaczyła hamowanie oraz to, że dwie osoby wyskoczyły z auta, spisała numery, po czym udała się do swojego mieszkania. Nie widziała, żeby doszło faktycznie do kolizji, ale przekazała pokrzywdzonemu numery przyuważonego wozu.

Sędzia zdecydował, że musi przesłuchać pasażerkę, czyli moją mamę. Dodatkowo chce przesłuchać faceta, który miał przebywać w garażu ([P2]). Rozprawa odroczona na koniec lipca. Ja póki co jestem rozbawiony rozrzutnością sądu (rozprawy przecież kosztują, jak choćby czas sędziego) oraz rozmiarem zniszczeń opisanym przez pokrzywdzonego (pod tramwaj się władował, że mu wgniotło dwudziestocentymetrowy kawałek drzwi?). Przeszedłem się również na osiedle, gdzie zdarzenie miało miejsce, żeby zobaczyć golfa.

Stał sobie cały czas, ale już nie na łuku, a na miejscu parkingowym. Bliższe oględziny wykazały, że auto jest równo poobtłukiwane tak z lewej, jak i z prawej strony, na drzwiach i tylnych słupkach. Stwierdziłem, że facet zdobył moje numery i chce teraz wyklepać sobie auto z mojego OC. No cóż, ja nie odpuszczę - daleko mi do człowieka, który dla świętego spokoju przyjmie na klatę mandat. Tym bardziej (czego również nie omieszkałem wspomnieć w swoich zeznaniach), że na aucie prowadzonym przeze mnie nie było żadnych śladów kolizji. Gdybym faktycznie walnął w coś, wgniótłbym u siebie plastikowy, pusty w środku zderzak.

Koniec lipca 2014, druga rozprawa. Na sali stawił się pokrzywdzony, moja mama oraz [P2]. Mama potwierdziła moje zeznania. [P2] nic konkretnego nie zeznał - "nic nie widziałem, nic nie słyszałem". Sędzia stwierdził, że potrzebuje przesłuchać pozostałych pasażerów mojego auta - babcię i siostrę. Rozprawa odsunięta na połowę września.

Połowa września 2014. W sądzie tym razem stawili się tylko "moi" świadkowie. Nie brałem tym razem dnia wolnego i zostałem w pracy. Babcia i siostra zeznały podobnie jak ja i mama. W tym momencie sprawa ucichła. Do czasu.

Na początku grudnia dostaję polecony. Odbieram go, spodziewając się wyroku uniewinniającego - w końcu nikt nie zeznał na moją niekorzyść. Tymczasem w kopercie zastałem... wezwanie do zapłaty grzywny i kosztów sądowych (razem 330 zeta) na podstawie wyroku z takiego i takiego dnia. Skonsultowałem się ze znajomym, który jest w trakcie aplikacji prawniczej, po czym mocno już poirytowany wsiadłem następnego dnia w auto i uzbrojony we wniosek o przywrócenie terminu apelacji pognałem na wschód. Wpadłem do sekretariatu sądu i zażądałem wyjaśnień. To co usłyszałem zagotowało we mnie krew.

Jako że na trzeciej rozprawie nie było ani obwinionego, ani pokrzywdzonego, sędzia powiedział "do ściany", a w praktyce do protokolanta, że wydanie wyroku zostaje odroczone o trzy dni. Wtedy też, w zaciszu gabinetu, sędzia na podstawie sobie tylko znanych przesłanek wydał wyrok skazujący i wrzucił go do akt. Jako że nikt nie wnioskował o uzasadnienie wyroku, dokument taki nie powstał. Dwa tygodnie później, gdy minął termin zawity do wniesienia wniosku o uzasadnienie wyroku i apelację, uprawomocniony już wyrok trafił do komórki zajmującej się egzekucją grzywien w sądzie Łódź-Widzew.
Panie w sądzie, ochrzaniwszy mnie jak beczkę smoły, powiedziały mi, że trzeba było zainteresować się swoją sprawą, a sąd nie ma obowiązku powiadamiania obwinionego o przebiegu sprawy. Nie przysługuje mi prawo do uzasadnienia ani wniesienia apelacji.

Cóż było robić. Ustawiłem zlecenie przelewu 330 złotych na wskazane na wezwaniu konto, tak żeby zostało wysłane tydzień przed końcem terminu płatności (wynosi on 30 dni od daty odebrania wezwania). Jedyne co mi teraz pozostało, to ostrzec znajomych oraz czytelników, jak można, zupełnie zgodnie z prawem, wydać dowolny wyrok, jednocześnie pozbawiając obwinionego prawa do apelacji. Mam nadzieję, że ta historia pozwoli przynajmniej jednej osobie uniknąć podobnej sytuacji.

W skrócie:
- Sąd nie informuje stron postępowania o tym, że zapadł wyrok. Ma obowiązek zrobić to tylko wówczas, gdy obwiniony czy oskarżony jest osadzony w areszcie i nie ma możliwości skontaktowania się ze swoim adwokatem.
- Jeżeli na przesłuchaniu świadków nie stawią się strony postępowania, nikt poza sędzią i protokolantem nie dowie się o tym, że ma zostać wydany wyrok.
- Sędzia może wyznaczać dowolną ilość rozpraw, czekając na moment, kiedy strony nie stawią się na rozprawie. Jest to bardzo prawdopodobne zwłaszcza wtedy, kiedy rozprawa odbywa się poza miejscem zamieszkania obwinionego.
- Gdy zapadnie wyrok, po cichu trafi do teczki i tam dojrzeje jak wino. Gdy minie termin dwóch tygodni, tracimy prawo do uzasadnienia oraz apelacji.
- To, że wszyscy świadkowie zeznali na korzyść obwinionego, nie obliguje w żaden sposób sędziego do wydania wyroku uniewinniającego.

Niestety, po tej sprawie straciłem wiarę w to, że w Polsce możliwy jest uczciwy proces, nawet w tak błahej sprawie jak domniemana kolizja na parkingu. Może ktoś ma jakieś pojęcie, czy da się coś z tym zrobić. A ja któregoś dnia przejadę się ponownie do sądu i na spokojnie przejrzę akta sprawy (w tym zeznania świadków, które są w całości zaprotokołowane). Może znajdę jakiś punkt zaczepienia...

Wykroczeniówka